تبصره گیل: از هفته گذشته، برنامه جیره‌بندی آب در برخی مناطق تهران آغاز شده و آب شهروندان برای چندین ساعت قطع می‌شود. بررسی‌های «اعتماد» نشان می‌دهد در مناطقی که تاکنون آب قطع شده، این قطعی از ساعت ۲۰ آغاز و تا ۶ صبح ادامه دارد. این تصمیم طبق اعلام عباس علی‌آبادی، وزیر نیرو، با هدف مدیریت منابع آبی پایتخت اجرا می‌شود.
وزیر نیرو در برنامه گزارش هفتگی تلویزیونی دولت با اشاره به کاهش منابع آب و خشکسالی گسترده در ایران، اعلام کرد که طرح انتقال آب از سد طالقان به تهران، افتتاح تصفیه‌خانه رباط کریم و کاهش فشار شبکه آب، از جمله اقداماتی هستند که برای مقابله با بحران انجام شده است. علی‌آبادی با اشاره به امکان کاهش فشار آب تا حد صفر در برخی شب‌ها، از مردم خواست نسبت به نصب مخازن ذخیره آب اقدام کنند.
با این حال، زمان و مناطق دقیق قطعی آب همچنان مشخص نیست و وزارت نیرو یا شرکت آب و فاضلاب استان تهران برنامه‌ای مدون منتشر نکرده‌اند. شهروندان تنها با تماس با شرکت‌های آب منطقه‌ای و پیگیری شخصی می‌توانند از زمان احتمالی قطعی مطلع شوند.
طبق آخرین گزارش سازمان هواشناسی کشور ایران امسال مهر ماه بی‌بارش‌ترین ماه در 40 سال گذشته بوده است. شرایط بارشی کشور بسیار وخیم است. البته پیش‌بینی‌ها شرایط قبل را تایید می‌کند و تقریبا در پاییز جاری همچنان کم بارشی خواهد بود. طبق گزارش‌های رسمی هواشناسی کشور، شاخص‌ها نشان می‌دهد از نیمه آذر ماه وضعیت کم‌بارشی کمی بهبود یافته و به سمت شرایط نرمال حرکت می‌کند و بارش‌ها در زمستان نرمال خواهد شد.
داده‌های موجود نشان می‌دهد با توجه به شرایط وخیمی که در 6 سال اخیر کشور از لحاظ خشکسالی با آن روبه‌رو است؛ بارش‌های آتی نیز نمی‌تواند شرایط نامساعد موجود را اصلاح کند. طبق داده‌های رسمی موسسه تحقیقات آب کشور نیز در سال آبی 1404 – 1403 بارش‌ها در کل 152 میلیمتر بوده که به میزان متوسط 57 سال گذشته کاهش 40 درصدی داشته است. بر همین اساس در چهار استان کشور وضعیت بارشی منفی 50 تا 80 درصد و در 15 استان کاهش 30 تا 50 درصد است .
از سویی تعدادی استان نیز در رکوردهای خشکسالی قرار دارند و تنها یک استان وضعیت بارشی طبیعی دارد که در این استان نیز افزایش بارشی مشاهده نشده است. طبق گزارش پاون، میزان بارش‌ها در سال آبی گذشته در نهایت منجر به آورد رودخانه‌ای حدود 24 تا 25 میلیارد مترمکعب آب بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته خود افت 42 درصدی را نشان می‌دهد. در این میان ظرفیت ذخایر مخازن سدهای تهران در سال آبی جدید که از مهرماه شروع شده حدود 250 میلیون مترمکعب است که در مقایسه با میزان 490 میلیون مترمکعبی در سال آبی 1403 حدودا به نصف رسیده است.
از نگاه محمدرضا کاویان‌پور، رییس موسسه تحقیقات آب این میزان کاهش باید با بارش‌های تا به امروز جبران می‌شد، اما این اتفاق نیفتاده است. اگرچه همواره بارش‌ها در دو ماه مهر و آبان حدود 50 تا 60 میلیمتر آب برای تهران به همراه دارد، اما تاکنون هیچ بارشی در تهران رخ نداده و پیش‌بینی‌ها نیز نشان می‌دهد که تا پایان پاییز نیز این روند ادامه خواهد داشت. به اعتقاد رییس موسسه تحقیقات آب؛ نباید ریسک کرد و احتمال تغییر شرایط را درنظر گرفت، بلکه باید خود را برای شرایط بحرانی آماده کنیم. بر همین اساس فعالان حوزه آب معتقدند، مردم باید به جد در صرفه‌جویی مصرف آب قدم بردارند.
شرایط کم‌آبی ایران در سال‌های اخیر وخیم بوده است؛ مهر ۱۴۰۴ بی‌بارش‌ترین ماه ۴۰ سال گذشته ثبت شد و میزان بارش‌ها در سال آبی ۱۴۰۳-۱۴۰۴ با ۴۰ درصد کاهش نسبت به متوسط ۵۷ سال گذشته همراه بوده است. ظرفیت ذخایر سدهای تهران نیز به حدود نصف سال گذشته کاهش یافته است. محمدرضا کاویان‌پور، رئیس موسسه تحقیقات آب، معتقد است بارش‌های آینده نمی‌تواند کسری موجود را جبران کند و نیاز به مدیریت منابع و صرفه‌جویی جدی وجود دارد.
کارشناسان حوزه آب تاکید می‌کنند که بدون مشارکت مردم در صرفه‌جویی، اقدامات مقطعی مانند کاهش فشار شبکه و جیره‌بندی، تنها راهکار موقت خواهد بود و بحران آب ادامه خواهد یافت.