به گزارش پایگاه خبری ـ تحلیلی تبصره گیل، سازمان تعزیرات حکومتی در اطلاعیه‌ای رسمی نسبت به گسترش رویه‌های غیرقانونی در برخی بنگاه‌های معاملات ملکی هشدار داده و اعلام کرده است که «پیش‌نویس املاک» بدون ثبت در دفترخانه، از منظر حقوقی بی‌اعتبار است و هرگونه پرداخت وجه در این مرحله، تخلف محسوب می‌شود.
بر اساس ماده (۳) قانون الزام به ثبت رسمی معاملات اموال غیرمنقول، هرگونه توافق اولیه میان خریدار و فروشنده تنها زمانی واجد اثر قانونی است که در دفاتر اسناد رسمی به ثبت برسد. همچنین مطابق ماده (۱۳) آیین‌نامه اجرایی این قانون، پیش‌نویس معامله تا پیش از ثبت در سامانه ثبت الکترونیک اسناد، فاقد هرگونه اعتبار حقوقی است.
نمونه‌های بررسی‌شده توسط مراجع نظارتی نشان می‌دهد که در برخی موارد، خریداران مبالغ کلانی را پیش از ثبت رسمی پرداخت کرده‌اند و در نهایت به دلیل حذف پیش‌نویس از سامانه یا امتناع فروشنده از مراجعه به دفترخانه، نه تنها موفق به انتقال رسمی ملک نشده‌اند، بلکه امکان استیفای حق خود در دادگاه را نیز از دست داده‌اند.
در یک پرونده، خریدار مبلغ ۳۰ میلیارد تومان (۲۰ میلیارد نقد و ۱۰ میلیارد از طریق چک صیادی) پرداخت کرده اما فروشنده از حضور در دفترخانه خودداری کرده است. در نهایت، با حذف پیش‌نویس از سامانه ثبت، هیچ مستند قانونی برای مطالبه مالکیت باقی نمانده است.
در پرونده‌ای دیگر نیز، خریدار پس از پرداخت ۹۰ درصد ثمن معامله، با رد دعوای خود در دادگاه مواجه شده است.
کارشناسان حقوقی معتقدند که علت اصلی این‌گونه زیان‌ها، ناآگاهی خریداران و رفتار غیرحرفه‌ای برخی مشاوران املاک است. در حالی‌که این مشاوران از بی‌اعتباری پیش‌نویس آگاه‌اند، گاه طرفین را به پرداخت وجه و تنظیم قرارداد در قالب «پیش‌نویس» تشویق می‌کنند و مبالغ پرداختی را در متن قرارداد درج می‌نمایند.
در نتیجه، خریداران باید از پرداخت هرگونه وجه پیش از ثبت رسمی در دفترخانه خودداری کنند و اطمینان یابند که اطلاعات معامله در سامانه ثبت الکترونیک سازمان ثبت اسناد و املاک کشور درج شده است.
این هشدار در حالی مطرح می‌شود که در ماه‌های اخیر، رشد پرونده‌های مرتبط با معاملات غیررسمی و پیش‌نویس‌های فاقد اعتبار، موجب افزایش حجم شکایات در محاکم حقوقی و تعزیراتی شده است.